پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

محسن صلاحی‌راد -ویراستار و شاعر- درمورد ریشه‌شناسی واژه‌ تکیه‌کلام می‌گوید «این واژه را از قبل از مشروطه داشتیم؛ یعنی در سال‌های قبل از ۱۲۹۲ که دهخدا به آن اشاره می‌کند». او تعریف دهخدا از تکیه‌کلام را تعریفی درست و دقیق و لفظ «بارگیر» -که در متون قدیمی آمده است- را برابرنهاده‌ی این واژه می‌داند. صلاحی‌راد درمورد توصیه‌های فرهنگستان زبان به مردم مبنی بر عدم استفاده از تکیه‌کلام می‌گوید «حرف زدن مردم خیلی طبیعی و عادی با توجه به نیازشان و هزاران دلیل پنهان و آشکار باعث تحول زبان می‌شود. ما در بحث‌های زبانی هیچ حقی و هیچ توجیهی نداریم که مثل یک پلیس برای مردم خط قرمز تعیین کنیم که چگونه حرف بزنند. فقط موقع نوشتن به آنها یادآوری می‌کنیم یا به آنها کمک می‌کنیم که فصیح‌تر و رساتر بنویسند اما در حرف زدن‌شان دخالتی نمی‌کنیم.»

پول‌های مشکوک– و البته هر پول بادآورده‌ای که منشأ آن سینما نباشد و توجیه و تعریف اقتصادی مشخصی نداشته باشد- به راحتی نظام تولید و مناسبات حرفه‌ای تولید را برهم می‌زند و اتفاقا اثرات نامطلوب و قابل ارزیابی بر سینما دارد. به‌عنوان مثال وقتی بازیگری به یکباره در یک فیلم بدون هیچ تأثیر محسوسی در فروش و فقط به‌دلیل پرکردن ویترین فیلم یا علاقه فلان سرمایه‌گذار، دستمزدش ناگهان سه‌برابر می‌شود، چرخه تولید به‌صورت محسوسی مخدوش می‎شود؛ چرا که هم هزینه‌های تولید را با تأثیر بر دستمزدهای دیگر بالا می‌برد، هم توازان بین دستمزد عوامل مختلف را برهم می‌زند، هم باعث می‌شود تهیه‌کننده از سرمایه بخش‌های دیگر- مانند فیلمنامه و طراحی صحنه، موسیقی وغیره – بکاهد و هم عاملی می‌شود تا بخشی از بدنه سینما به پول بادآورده و راحت‌الحلقوم خو بگیرند و دیگر دغدغه کار با کیفیت و جذب مخاطب نداشته باشند؛ چرا که صاحبان پول‌های مشکوک تنها به ویترین گول‌زنک و پر سروصدا علاقه دارند و جذب مخاطب، اولویتشان نیست و به طریق اولی کیفیت واقعی فیلم را هم نه می‌شناسند نه برایشان اهمیتی دارد. همین بی‌توجهی به مخاطب و کیفیت باعث می‌شود اصطلاحی چون «سود در تولید است» رواج یابد.

سینمای ایران همواره با محدودیت‌های بسیاری مواجه بوده که معمولاً این محدودیت‌ها از سوی وزارت ارشاد و دیگر نهادها و سازمان‌ها اعمال می‌شده و اعتراضات بسیاری را به همراه داشته اما محدودیت‌ها تنها از سوی نهادهای حکومتی و دولتی اعمال نمی‌شوند، اگر نگاهی به تعداد ژانرها در سینمای‌مان داشته باشیم می‌بینیم که سینمای ایران به سینمای کمدی و اجتماعی محدود می‌شود و این محدودیت و کثرت فیلم‌های اجتماعی انتظار وجود نمودها و نشانه‌های جامعه در سینما را بیشتر می‌کند و اینکه سینمای ما چقدر به مسائل اجتماعی و سیاسی می‌پردازد را باید مورد بررسی قرار داد و باید دید که سینمای ما در این حوزه چقدر به مسائل واقعی و مهم می‌پردازد.

شاهین امین وجود ممیزی های بی‌دلیل و تسلط سرمایه سالاری بر سینما را عامل بیان مسائل سطحی، دم‌دستی و حتی مبتذل در فیلم‌ها دانست.

به اعتقاد برخی از کارشناسان افزایش حجم تبلیغات و برنامه‌های اسپانسر محور در تلویزیون بر فرهنگ عمومی تاثیر داشته و می‌تواند اثر مخربی را در جامعه ایجاد کند؛ این در حالی است که برخی هم معتقدند تبلیغات باعث درآمدزایی می‌شود و کیفیت تولیدات تلویزیونی را افزایش می‌دهد. اما باتوجه به اینکه بودجه سازمان صداوسیما در سال ۹۸ افزایش یافته، از مسؤولان انتظار می‌رود که راه حلی برای کاهش تبلیغات و برنامه‌های اسپانسر محور پیدا کنند.

یک منتقد سینما و تلویزیون با اشاره به نقاط ضعف سریال «معمای شاه» بیان کرد که فیلمنامه و قصه اصلی در این اثر کشش دراماتیک ندارد و مخاطب را به خود جذب نمی کند.